Czy zwierzę może być przedmiotem umowy kupna-sprzedaży? Jak się okazuje – tak. Przykładem w tym momencie może być sprzedaż konia. Zgodnie z obowiązującymi przepisami nie jest on rzeczą, niemniej gdy dochodzi do transakcji, odbywa się to na takiej samej zasadzie jak w przypadku rzeczy – koń będący przedmiotem sprzedaży traktowany jest jako rzecz ruchoma.
Jak skonstruować umowę?
Przy wyborze konia kupujący ma na względzie głównie jego użytkowe przeznaczenie – może być to np. sport czy rekreacja. Dlatego też przed sfinalizowaniem transakcji należy koniecznie zlecić specjalne badania weterynaryjne, dzięki którym można określić stan zdrowia zwierzęcia oraz zdiagnozowanie u niego potencjalnych wad.
Przyjmuje się, że umowa kupna-sprzedaży powinna mieć formę pisemną – w dwóch jednakowo brzmiących egzemplarzach dla każdej ze stron. Oczywiście, forma ustna też ma moc wiążącą, aczkolwiek ze względu na bezpieczeństwo transakcji i ochronę interesów obu jej stron zaleca się spisanie wszystkiego. Zastanawiając się nad tym, jak wypełnić taki dokument, trzeba przede wszystkim wiedzieć, jakie dane powinny się w nim znaleźć:
– dane sprzedającego i kupującego,
– miejsce zawarcia umowy oraz data,
– wyszczególnienie rodzaju sprzedaży – sprzedaż na próbę, na raty, z prawem odkupu, z prawem pierwokupu,
– informacje na temat konia: rasa, rodowód, numer paszportu, data urodzenia, maść – generalnie im bardziej precyzyjny opis, tym lepiej,
– kwota transakcji,
– sposób rozliczenia – płatność gotówką lub przelewem.
Do umowy powinny być dołączone dokumenty potwierdzające stan zdrowia konia oraz paszport. W analogiczny sposób konstruuje się umowę kupna-sprzedaży innego zwierzęcia, np. kota czy bydła – krowy, byka etc.
Poniżej zamieszczony jest przykładowy wzór umowy – nie ma odgórnie narzuconego formularza:
Ważne aspekty
Przy tej sposobności należy jeszcze koniecznie nadmienić, iż w przypadku sprzedaży konia obowiązuje rękojmia za ściśle określony wady zwierzęcia – są tzw. wady główne takie jak np. łykawość, wartogłowienie czy też przewlekłe schorzenie wewnętrznych części oka powstałe na tle nieurazowym. W umowie warto zastrzec odpowiedzialność sprzedawcy również i za inne wady – trzeba je jednak określić w wyraźny, nie pozostawiający żadnych wątpliwości sposób. W sytuacji ujawnienia wad prawa do rękojmi są określone terminami – a to dla kupującego oznacza, iż ma ściśle określony czas na poinformowanie o tych wadach sprzedającego.
Jeżeli sprzedawcą jest przedsiębiorca, a kupującym osoba fizyczna nie prowadząca działalności gospodarczej, wówczas do umowy kupna-sprzedaży konia zastosowanie znajdują przepisy ustawy o sprzedaży konsumenckiej, a nie przepis o rękojmi. Sprzedawca ponosi odpowiedzialność za to, gdy stan zdrowia konia w chwili jego wydania nie jest zgodny z umową. Jeśli kupujący udowodni sprzedawcy wady, ma prawo od niego żądać wyleczenia zwierzęcia lub wymiany na innego – gdy żadna z tych opcji nie wchodzi w rachubę, nabywca może domagać się obniżenia ceny lub odstąpić od umowy.
Informacje podatkowe i księgowe
Co do zasady kupujący jest zobowiązany zapłacić od omawianej umowy podatek od czynności cywilnoprawnej, o ile kwota transakcji była większa niż 1000 zł. Od tej zasady są jednak wyjątki, np. gdy do zakupu konia dochodzi w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym bądź gdy przynajmniej jedna ze stron z tytułu sprzedaży konia jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług bądź zwolniona z tego podatku. W celu uiszczenia podatku kupujący musi w terminie do 14 dni od podpisania umowy złożyć w urzędzie skarbowym deklarację PCC-3.
Odnośnie zaś tego, jak księgować umowę kupna-sprzedaży, można ją ująć w kosztach firmy, o ile zostają przy tym spełnione najważniejsze przesłanki – a mianowicie umowa została zawarta w celu zachowania, uzyskania lub zabezpieczenie źródła przychodów.